Uitgeverij Cossee

Eliza Peabody is een van die gevaarlijk onberispelijke vrouwen die geloven dat ze de waarheid in pacht hebben. Ze is te enthousiast en ze praat te veel. Haar bezorgdheid over het welzijn van haar rijke buren in Zuid-Londen strekt zich zelfs uit tot ingenieuze, goedbedoelde briefjes vol ongevraagd advies onder de deur.

Maar wanneer een van die briefjes aan Joan, de buurvrouw van nummer 34, tot gevolg lijkt te hebben dat Joan verdwijnt, begint Eliza te ontsporen. Niemand kan of wil haar iets over vertellen, en de buren gaan haar uit de weg. Om achter de reden van Joans verdwijning te komen, blijft ze haar schrijven, altijd naar nummer 34, en wordt steeds openhartiger.

Met humor en diepmenselijk inzicht schrijft Jane Gardam over verdrongen verledens, liefde en desillusie. In 1991 ontving ze voor 'Hoogachtend, Eliza Peabody' de Whitbread Award voor de beste roman van het jaar.

‘Jane Gardams boeken behoren tot de grote schatten van de Engelse literatuur. Ze schrijft simpelweg schitterend. De lezers mogen blij zijn en zich op prachtige boeken en een groot leesplezier verheugen.’ — Ian McEwan

In tijden van politieke aardbevingen en oorlog waarin we naar oriëntatie zoeken, blijft er bitter weinig ruimte over voor nuance. Het complexe conflict, en de overweldigende hoeveelheid historische feiten, maken het bijkans onmogelijk een eenduidige morele houding te bepalen. Al snel worden redenaties zwart of wit, ook om de ja-maar-valkuil te omzeilen. Goed te begrijpen, vindt Chaja Polak, maar voor het slepende conflict tussen Israël en Gaza moet er naar andere oplossingen worden gezocht dan die van geweld.
We hebben de talloze verhalen van vriend en vijand. Verhalen die gelezen zouden moeten worden met empathie en begrip. Verdriet bevindt zich immers aan beide kanten van de grens. Slachtoffers en daders bevinden zich eveneens aan beide kanten van de grens. Chaja Polak herkent pijn en radeloosheid van alle partijen en zoekt de nuance. Ook en vooral wanneer ze ziet dat haar familie in Israël daartoe nauwelijks meer in staat is.
Dit essay is een humanistische, noodzakelijke toevoeging aan een verhard debat.

In 1908 geeft de steenrijke Franse bankier Albert Kahn zijn jonge chauffeur Duterte een hypermoderne camera in handen en vertrouwt hem zijn ideaal toe: alle volkeren van de wereld vastleggen. Hij is ervan overtuigd dat een 'Archief van de Planeet' mensen vertrouwd zal maken met elkaar en de angst voor vreemdelingen zal wegnemen. Hij wil met zijn fotoarchief de wereldvrede naderbij brengen.

Duterte twijfelt en stuntelt met zijn nieuwe camera. Hij volgt cursussen bij Emile Pathé en leest de handleiding van de gebroeders Lumière. Samen met Kahn gaat hij op wereldreis en fotografeert schoolgaande meisjes in Japan, monniken in Mongolië en de eerste wolkenkrabbers in New York. Een ongelooflijke collectie kleurenfoto's ontstaat.

Anno 1939 weigert Kahn onder ogen te zien dat zijn project dreigt te mislukken. Zijn villa is in verval, Parijs hangt vol antisemitische aanplakbiljetten, hij heeft niets dan foto's om op terug te kijken. Trouw waakt Duterte over de eeuwige idealist, toont hem alleen díé foto's die Kahns hoop op een betere wereld in leven kunnen houden. Is hij dan tóch gaan geloven in het levenswerk van Albert Kahn?

Lia Tilon (Broek in Waterland, 1965) verbleef voor 'Archivaris van de wereld' in het Institut Néerlandais te Parijs en deed onderzoek in het Musée Albert-Kahn te Boulogne-Billancourt, waar de unieke collectie kleurenglasplaten van de meest uiteenlopende volkeren wordt bewaard. Haar korte verhalen verschenen in 'Tirade' en 'De Gids'.

Voor de mens zijn planten essentieel: zij leveren ons voedsel, energie en zuurstof, en zonder hen zouden wij nog geen week overleven. Onlangs heeft wetenschappelijk onderzoek bevestigd wat Darwin al vermoedde: dat planten ondanks hun schijnbare onbeweeglijkheid over verbazingwekkende vaardigheden beschikken, en zelfs over intelligentie.
De mens beschikt over vijf zintuigen, een plant ook, en over nog minstens vijftien andere. Zo waarschuwen planten elkaar met geurstoffen voor vijandige planteneters, vormen ze met hun wortels enorme netwerken en communiceren met vogels, insecten en elkaar over hun leefomgeving.
Niet voor niets stellen vooraanstaande wetenschappers planten inmiddels op dezelfde evolutionaire trede als dieren. Stefano Mancuso geeft ons een uiterst toegankelijk geschreven inkijk in de fascinerende wereld van hun vaardigheden en intelligentie en onderzoekt hoe hun strategieën een voorbeeld kunnen zijn voor computers en ict.

Michael Ignatieff bezocht de Braziliaanse favela's, de Zuid-Afrikaanse en Zimbabwaanse townships, Japanse boeren, gangs in Los Angeles en monniken in Myanmar om te onderzoeken welke morele deugden mensen over de hele wereld delen. Terwijl de globalisering de wereldbevolking economisch verbindt, rijst de vraag of ook onze waarden steeds meer overeenkomen. Zijn universele mensenrechten inmiddels een wereldwijd gedeelde moraal geworden?

Op zoek naar antwoorden bezocht Michael Ignatieff
in drie jaar tijd acht landen. In zijn onderzoekend essay laat hij zien dat dagelijkse deugden als tolerantie, vergevingsgezindheid, vertrouwen en veerkracht samen een moreel kompas vormen, zowel in kosmopolitische metropolen als in achterstandswijken. Deze kernwaarden stellen het lokale belang boven het universele, en de wensen en verlangens van de eigen groep boven die van vreemden. Ignatieff toont ons dat deugden niet theoretisch of ideologisch gefundeerd zijn. Deugden kunnen verdeeldheid zaaien, maar ook zorgen voor verbinding of verzoening, zowel op lokaal, landelijk en internationaal niveau.

Is liefde een kwestie van principes? Na 'Een onberispelijke man' (DWDD Boek van de Maand het – ook zelfstandig te lezen – vervolg: Betty's verhaal van haar huwelijk met Edward Feathers.

Begin jaren zestig, het zijn de laatste dagen van het British Empire, keert Betty terug naar haar geliefde Hongkong, waar zij is opgegroeid. Daar krijgt de jonge vrouw met de rode krullen, onmiskenbaar een kind van Old England, een onberispelijk huwelijksaanzoek: handgeschreven op briefpapier van een vooraanstaand advocatenkantoor.
Als Betty zich verloofd met Edward Feathers, een advocaat met de rare bijnaam 'Old Filth' (Failed in London Try Hong Kong), weet zij intuïtief dat hun huwelijk nauwelijks op passie gegrond zal zijn. En zij weet evenmin dat zij kort daarna Terry Veneering zal ontmoeten, Edward Feathers' aartsrivaal. Toch zal ze later bij hoog en bij laag beweren dat zij altijd hartstochtelijk van Edward heeft gehouden. Is liefde (ook) een kwestie van fatsoen of van integriteit?
De manier waarop Jane Gardam het huwelijk van het echtpaar Feathers vanuit Betty's perspectief in een heel ander licht laat zien, noemt The Guardian meesterlijk.

'Jane Gardams boeken behoren tot de grote schatten van de Engelse literatuur. Ze schrijft simpelweg schitterend.' – Ian McEwan

'"Een onberispelijke man" is een moeiteloos speelse roman waarin de schrijfster haar lezer in een razend tempo meeneemt door de hele vorige eeuw. Een meesterlijk, soeverein boek.' – De Groene Amsterdammer

Leesjongen (mijnbouw): jongen die bovengronds stenen raapt uit de via een transportband aangevoerde steenkoolbrokken.

Van de vlak na de Tweede Wereldoorlog geboren dichtersgeneratie, die in de poëtisch en maatschappelijk gepolariseerde jaren '70 het woord nam, is Wiel Kusters een van de interessantste. Opgegroeid met het werk van klassieke vormvaste dichters, maar al gauw ook geïntrigeerd geraakt door de poëzie van de Vijftigers, ontwikkelde hij zich vanaf zijn debuut, in 1978 met de bundel Een oor aan de grond, tot een dichter die ernst én speelsheid
kent, maar ook onontkoombare geheimzinnigheid, als een natuurlijk gegeven. Kusters werk is deels geworteld in de Limburgse mijnbouwregio, deels in het boeiende amalgaam van de culturen van Nederland, Frankrijk en Duitsland. De Neue Zürcher Zeitung noteerde naar aanleiding van een Duitstalige bloemlezing: 'Ein dichter von europäischem Rang.'

Wiel Kusters (Spekholzerheide, 1947) is auteur van proza, toneelstukken, biografieën, essays en een vele malen onderscheiden dichter. Hij werkte als hoogleraar letterkunde en was voorzitter van de Zuidelijke Afdeling van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Zijn meest recente boekpublicaties zijn Hohner (gedichten, 2015) en In en onder het dorp, mijnwerkersleven in Limburg (2012). Samen met Benno Barnard en Huub Beurskens maakte hij de bloemlezing Nee, Plato, nee uit de poëzie van W.H. Auden (2009). In 2010 publiceerde hij de biografie Pierre Kemp. Een leven en in 2014 Mijn versnipperd bestaan, een biografie van Kees Fens. Leesjongen – Verzameld werk 1975–2017 verschijnt ter gelegenheid van Wiel Kusters' zeventigste verjaardag op 1 juni 2017.

Wat is een goede advocaat? De ethiek van de advocatuur ligt onder vuur.

Ooit werd het ethisch gedrag van de advocaat als vanzelfsprekend aangenomen, nu is het onderwerp van zorg en debat. De ethiek van de advocaat ligt onder vuur.
Vooraanstaand advocaat in ruste Britta Böhler buigt zich over de belangrijke vragen van haar vak. Welke eigenschappen zijn onmisbaar voor een goede advocaat? Welke rol spelen ethiek, loyaliteit en maatschappelijke betrokkenheid? Böhler koppelt voorbeelden uit haar praktijk aan de representatie van de advocatuur in film en literatuur. Zij beschouwt ethische dilemma's en bekijkt hoe die al dan niet kunnen worden opgelost.

Welke functie dient de advocaat in de moderne rechtsstaat te vervullen? Moet hij klakkeloos de wensen van de cliënt volgen? En hoe staat het met de publieke verantwoordelijkheid van de advocatuur? Britta Böhler schetst een beeld van de ethiek van de advocaat die past bij de uitdagingen van de eenentwintigste eeuw en die rekening houdt met een verhardend maatschappelijk klimaat.

Britta Böhler (Freiburg, 1960) is een Nederlandse advocate van Duitse afkomst. Ze studeerde rechten, filosofie en politieke wetenschappen, en was strafpleiter in enkele van de meest
spraakmakende rechtszaken van de afgelopen
decennia. Böhler verdedigde o.a. pkk-leider Öcalan, de moordenaar van Pim Fortuyn, leden van de Hofstadgroep en pleitte voor Ayaan Hirsi
Ali. Van 2007 tot 2011 was Böhler lid van de Eerste Kamer, en tot 2017 is ze bijzonder hoogleraar Advocatuur aan de Universiteit van Amsterdam. In 2013 publiceerde Böhler haar eerste roman, De beslissing, die inmiddels in negen talen is vertaald.

China is een politieke en economische grootmacht. Maar
wat weten wij daadwerkelijk van het land dat op het wereldtoneel
zo'n vooraanstaande rol speelt? En hoe denken de Chinezen zelf over de razende ontwikkeling van hun land, met als gevolg luchtvervuiling, vergrijzing en een groeiende kloof
tussen stad en platteland? Waar maken ze zich zorgen om, wat is hun idee van vooruitgang en welke offers zijn ze bereid ervoor
te brengen? Eefje Rammeloo komt bij de Chinezen thuis en spreekt
met hen over hun zorgen en dromen over de vooruitgang.

Een donkere nacht in 1942. Een man staat in Lissabon in de haven op de kade en staart naar een Amerikaans schip. De man is Hitler-Duitsland ontvlucht en heeft geen visum en geen geld. Plots biedt een onbekende hem twee tickets aan voor de boot naar Amerika. Onder slechts één voorwaarde: dat hij deze nacht naar zijn verhaal zal luisteren.De emigrant aarzelt, maar stemt toch in, hij heeft in zijn hopeloze situatie tenslotte niets te verliezen. Het wordt een lange nacht, in bars, in nachtcafés en in de vroege ochtenduren zelfs in een bordeel. Maar waarom móét Joseph Schwarz dit verhaal vertellen, en waarom aan hem?

Erich Maria Remarque (pseudoniem van Erich Paul Remark; Osnabrück, 1898 – Locarno, 1970) werd in 1929 wereldberoemd met Van het westelijk front geen nieuws en geldt als een van de bekendste en meest gelezen auteurs van de Duitse literatuur in de twintigste eeuw. Na de Eerste Wereldoorlog volgde hij een lerarenopleiding, daarnaast was hij actief als steenhouwer en als
testrijder voor een bandenbedrijf. Zijn schrijverscarrière startte hij als toneelcriticus en als sportjournalist. In 1933 werden Remarques boeken in het openbaar verbrand en in Duitsland verboden. In 1938 werd hem zijn Duitse staatsburgerschap ontnomen, in 1939 emigreerde hij naar de Verenigde Staten en in 1947 verkreeg hij de Amerikaanse nationaliteit. Na de oorlog publiceerde hij zeven romans, waaronder de meesterwerken De nacht in Lissabon en Arc
de Triomphe, die op uiterst boeiende manier vertellen over wat nationalistische grootheidswaan, oorlogen en autoritaire ideologieën met de gewone burger doen. Remarque is, net als Thomas Mann, nooit meer naar Duistland teruggekeerd.

Len Howard (1894–1973) bracht de tweede helft van haar leven door in een klein, afgelegen huisje op het Engelse platteland. Daar schreef ze twee internationale bestsellers over de mezen, roodborsten, mussen en andere vogels in en rond haar huis. Voor wie er anno 2016 langsloopt, doet enkel het naambordje ‘Bird Cottage’ nog denken aan haar wonderlijke levensverhaal.

Het raam van het vogelhuis stond altijd open, de koolmezen en mussen waren vrij om te komen en te gaan en landden op de typemachine van Len Howard zodra ze ging zitten om haar ervaringen met de dieren op te schrijven. Hoewel ze van huis uit geen bioloog was, was ze een pionier op het gebied van onderzoek naar dieren: ze bestudeerde de vogels op basis van vertrouwen en vrijheid, en observeerde hun karakters, eigenaardigheden en gewoontes. En intussen groeiden de wederzijdse waardering en vriendschap.

Howard wist als meisje al dat ze niet in haar geboortedorp in Sussex zou blijven. De soirées en romantische intriges van het gegoede landleven aan het begin van de vorige eeuw stelden haar steeds weer teleur. Bij de dirigent Malcolm Sargent begon ze haar carrière als violiste, die ze afbrak om naar Ditchling in Zuid-Engeland te vertrekken. Hier bouwde ze een bijzondere band op met de vele vogels in en rond haar cottage. Koolmezen sliepen in huisjes boven de rand van de deur en speelden tikkertje rond de lamp, of gebruikten haar kussens als glijbanen. Haar muzikale gehoor stelde haar bovendien in staat de vele nuances in hun talen te horen – als ze de postbode en bezoekers tenminste op afstand wist te houden.

Wat dreef Howard tot het radicale omgooien van haar leven, tot het kiezen voor een leven buiten de gebaande paden? Wat zeggen de levensverhalen van koolmezen ons over de mensenwereld? En is het mogelijk om je te ontworstelen aan de verwachtingen van anderen? Eva Meijer stuitte als filosoof op het onderzoek van Howard, dat onterecht in de vergetelheid is geraakt. Het vogelhuis draait om muziek en vogelzang, mensenmanieren en koolmeesconventies, en uiteindelijk om wat het betekent om ergens thuis te horen.

Zijn er overeenkomsten tussen de eenzame middelbare scholier, die om zich heen schiet in Den Haag, Erfurt of Columbine, en de dader van een georganiseerde terreuraanslag? Wat typeert de dader van een zelfmoordaanslag?

Hans Magnus Enzensberger laat zien, hoe machtsbegeerte, wraakzucht, machogedrag en zelfverachting gecombineerd met woede op de wereld een gevaarlijke mix vormen, die de radicale verliezer — meestal een jongeman — tot een wandelende tijdbom maakt. Alles kan hem tot ontploffing brengen, een sociale vernedering, een seksuele afwijzing of het verlies van een baan. Hij voelt zich altijd het slachtoffer en heeft net zo’n hekel aan zichzelf als aan de krachten die hem onderdrukken. Vaak leeft hij onopvallend in een rijtjeshuis en bereidt onopgemerkt door zijn omgeving zijn actie voor. Bepaalde stromingen in de islam oefenen grote aantrekkingskracht uit op de radicale verliezer en zijn destructieve wereldbeeld.

Enzensberger is erin geslaagd een beangstigend fenomeen voor ons inzichtelijk te maken.

In 1924 is de zomer op Sicilië bijzonder heet. Heet en saai, vooral tijdens de vakantie thuis op het landgoed. Alessio Mainardi en zijn vriend Tarquinio, zestien en achttien jaar oud en afkomstig uit welvarende families, vluchten 'ter voorbereiding op hun eindexamen' naar een stadje aan zee, waar ze een kamer in een studentenpension gehuurd hebben. Ze discussiëren, meestal in de cafés aan de Corso, over Mussolini, Rosa Luxemburg en vooral over de liefde en vrouwen. En over de raadselachtige rode anjer: de bloem der liefde, die Alessio van de aantrekkelijke studente Giovanna in een envelop kreeg – en daarna niets meer van haar hoorde.

Tarquinio daarentegen droomt van de mooiste vrouw van de stad, Zobeida, een dame die vele heren dient, en op een dag vat hij moed en gaat haar opzoeken. Maar als Alessio merkt dat hij geen kans maakt bij Giovanna, zoekt ook hij Zobeida op (met Giovanna's envelop met de rode anjer in zijn broekzak) – en zij wil de aandoenlijke jongen niet meer laten gaan. Misschien ook om hem op afstand te houden van de fascistische zwarthemden.

De rode anjer blaakt van jeugdige opstandigheid en seksueel verlangen, van zomerse geuren, zomers licht en opgehitste stemming. Vittorini's roman toont ons een schitterend portret van twee jonge mannen die een enorme levenshonger aan de dag leggen en bovendien op een aandoenlijke, jeugdige manier openstaan voor alle idealistische, revolutionaire en erotische ideeën. Hoogste tijd dat dit meesterwerk eindelijk zijn weg naar de Nederlandse lezers vindt. Met of zonder de bloem der liefde in hun broekzak.

Elke ochtend pint Rus een tientje: hij koopt soep, brood en limonade bij caissière Cathy en drinkt een hazelnoot latte in de grote bruine stoel bij Starbucks. Dan tuurt hij in het water van de vijver, waar hij kijkt of er iets te zien is, en staat hij stil voor de supermarkt, om tegen de honden te praten die buiten moeten wachten. Soms brengt hij zijn beddengoed naar de Wash-O-Matic. Rus is een gewoontedier.

Maar op een dag hoort hij een vreemd geluid: flap. Door de brievenbus zeilt een belastingaanslag naar binnen, de eerste van zijn leven. Met terugwerkende kracht moet Rus betalen voor zijn huis, voor het gebruik van de wegen en andere voorzieningen. Radeloos trekt hij de stad in, van café naar stadsdeelkantoor, van balie naar ziekenhuis, op zoek naar iemand die hem kan helpen.

Rus is één van de kleurrijke stoet hartverwarmende buurtgenoten die allen op zoek zijn naar houvast in een complexe, vervreemdende wereld. Mevrouw Blauw komt in actie wanneer haar favoriete soap midden in het verhaal wordt stopgezet. De secretaresse oefent haar sociale vaardigheden op een bedrijfsfeestje en belandt pardoes in bed met de advocaat. 'Heb je weleens het gevoel dat je vanbinnen een heel interessant persoon bent, maar dat het er niet uitkomt?' vraagt de secretaresse aan een collega, die als reactie langzaam bij haar weg schuifelt. In haar debuutroman slaagt Bette Adriaanse erin de meest basale gebeurtenissen en de onopvallendste personages te verheffen tot de belangrijkste spelers op het wereldtoneel. Een fictieve soapster, de dromen van de zoon van de postbaas, de nachtmerries van de secretaresse: alle werkelijkheden zijn met elkaar verbonden.

Rus en de anderen is een boek om cadeau te doen aan iedereen die je toewenst alles uit het leven te halen.

De twaalfjarige David ontmoette de oude meneer Rosenthal toen hij zich samen met een paar klasgenoten als vrijwilliger aanmeldde voor de actie 'adopteer een bejaarde'. Volgens Rosenthal begint het leven pas bij zeventig. De moeder van David vindt het maar niets; hij zou eens vrienden moeten maken met mensen 'van wie de leeftijd niet een veelvoud van vijfendertig bedroeg'.

Maar de klasgenoten van David maken lang niet zulke spannende dingen mee als Rosenthal. Er zijn altijd huizen en straten die Rosenthal vanuit een nieuwe hoek of op een ander uur van de dag wil fotograferen, er is altijd wel iets om kwaad over te worden, waarop moet worden gereageerd met brieven in de krant. En er is de bullebak van het bejaardentehuis, Rudi Schwartz. De strijd tussen de twee mannen, natuurlijk om een vrouw van wie ze beiden veel hebben gehouden, bereikt zijn hoogtepunt in de vorm van een ouderwets duel. Heel kinderachtig eigenlijk, vindt David. En gevaarlijk bovendien – misschien had hij toch maar vrienden van zijn eigen leeftijd moeten zoeken… of kan hij het duel nog stoppen? In zijn poging tot het redden van zijn oude vriend, stuit David op een geschiedenis die zich over Duitsland, Israël en Engeland uitstrekt, en waarin oude liefdesaffaires, waardevolle gestolen tekeningen, en twee pistolen uit de Eerste Wereldoorlog een rol spelen.

Het duel laat ons meekijken met de opgewekte David, die normaal alleen in beweging komt als hij een bladzijde van een boek omslaat, maar die nu toch opeens in een waar avontuur terecht is gekomen. Het is met meesterlijke subtiliteit dat Grossman ons niet alleen een spannend verhaal voorschotelt, maar ons daarnaast weet te raken met een prachtig portret van een ongewone vriendschap.

David Grossman is een van de meest gelezen Israëlische schrijvers. Niet alleen vanwege zijn magistrale romans, zoals Komt een paard de kroeg binnen en Een vrouw op de vlucht voor een bericht, of zijn cross-overromans als De stem van Tamar of Het zigzagkind, maar ook vanwege zijn politieke essays. Die worden vaak door de grote internationale kranten, van The Guardian tot de Frankfurter Allgemeine Zeitung en van La Repubblica tot De Standaard in opdracht gegeven en zijn – in het geval van Grossman – vaak de meest gelezen stukken van die krant.

Anders dan in vroegere politieke studies over Israël en Palestina onderzoekt David Grossman in Leven en schrijven in tijden van oorlog een aantal meer fundamentele vragen: Wat zijn – als gevolg van de inmiddels vijf generaties voortdurende spanningen en oorlogen – de zichtbare en onzichtbare veranderingen in verstand, hart en ziel van de vijandige buren? Hoe ver hebben de twee volkeren, door ‘de situatie’ het wantrouwen, dubbele agenda’s en haat, zich van hun eigen idealen en ieder positief mensbeeld verwijderd? En vooral: waarom begrijpen, voelen en zien Israëli noch Palestijnen niet dat zij inmiddels gevangenen zitten in hun eigen waanbeelden, wantrouwen en haat, met de meest destructieve gevolgen voor hun eigen maatschappij? Dat zij beiden gebukt gaan onder dezelfde angsten, fobieën en nachtmerries?

Leven en schrijven in tijden van oorlog belicht (in de hogedrukpan van het conflict in het Midden-Oosten) een universeel thema: hoe snel wij in tijden van crisis of oorlog blind worden voor veranderingen in onszelf en anderen. En hoe moeilijk het is, bij gebrek aan fatsoen en openheid, iets in leven te houden, wat essentieel is voor de condition humaine : hoop en moed.

'Mijn lichaam was iets dat mijn hoofd ronddroeg, hinderlijk traag overigens, en mijn pen vasthield, een noodzakelijk kwaad.' In De herontdekking van het lichaam gaat Bregje Hofstede op zoek naar een antwoord op de vraag waarom zij zich vervreemd voelt van haar lichaam. Hoe heeft de breuk tussen lichaam en geest kunnen ontstaan? Hoe speelde die mee in de burn-out die ze op haar vierentwintigste kreeg? Hoe kun je schrijven met je lijf?

Hofstede vertelt hoe ze in een burn-out terechtkwam en zich er langzaam aan ontworstelde, en gaat op zoek naar de filosofische en maatschappelijke context van die ervaring. Het resultaat is een doorleefd relaas over de gezondheidsrage die niet over welzijn gaat, maar over presteren; over het filosofische ideaal van zelfkennis en waarom dat zo zelden op het lichaam werd toegepast; en wat er gebeurt als je dat toch doet.

Ook vertelt Hofstede hoe haar tumultueuze 'herontdekking van het lichaam' haar dagelijks schrijven heeft beïnvloed. Ze onderzoekt wat het betekent om een schrijvend lijf te zijn, en in hoeverre het uitmaakt dat dat een schrijvend vrouwenlichaam is. De herontdekking van het lichaam is een persoonlijke poging om lichaam en geest weer te verzoenen, en draait om de vraag: het lichaam als hoofdpijndossier, kan dat ook anders?

Tien jaar geleden raakte Iris zwaargewond bij een terreuraanslag in een bus. Dat betekende: tien jaar pijn. Intussen heeft ze haar oude leven weer opgepakt en is ze werkzaam als directrice van een school. Haar man draagt haar op handen en de kinderen zijn het huis uit, maar de pijn is gebleven.

Wanneer Iris op een feest Eitan ontmoet, haar grote jeugdliefde die haar destijds als een donderslag bij heldere hemel heeft verlaten, raakt ze het spoor volledig bijster. De wond die hij haar toen bezorgde, is niet minder diep en pijnlijk dan die van de zelfmoordterrorist die zichzelf en een bus drie meter van haar vandaan opblies. Tot haar ergernis en verbazing voelt ze zich nog steeds – of beter: opnieuw – tot hem aangetrokken. Ze betrapt zichzelf op de gedachte haar huwelijk te willen ontvluchten, kleine leugens te verzinnen en alles op alles te zetten om hem weer te zien. Maar kan liefde oude wonden helen? Is het mogelijk om nog één keer opnieuw te beginnen? En wat maakt Iris er zo zeker van dat alleen Eitan, de verrader van hun vroegere liefde, haar kan verlossen van haar pijn?

Zeruya Shalev slaagt er wederom in om op ongekende wijze over de kracht van een oplaaiende passie, over erotiek en zelfbedrog te vertellen. Zelf overleefde Shalev net zo’n terreuraanslag als ze in deze roman beschrijft. Pijn is zonder twijfel haar meest persoonlijke boek en een emotionele reis tot het uiterste, die tot de laatste pagina boeit en betovert.

Het lezen van Gute Nacht, Freunde duurt iets langer dan de sigaret van Reinhard Mey. Christoph Buchwald geeft een korte en compacte inleiding op vooraanstaande Duitse boeken die op ieders nachtkastje horen. Boeken die een idee geven van de buren, van hun land, geschiedenis, mentaliteit en van de verschillen in onze kijk op de wereld. Een belangrijk criterium is daarbij: het leesplezier.

Cossee heeft een Nederlandse en een Duitse uitgever — Eva Cossée en Christoph Buchwald –, dus wordt er automatisch veel naar Duitsland gekeken. Hedendaagse Duitse auteurs evenals klassiekers worden gelezen en getoetst aan de vraag: Waar heeft de Nederlandse lezer iets aan, en wat verandert onze blik op de buren?

Het panorama reikt van 1799 tot 2015, met onder meer: Georg Forsters ontsteltenis over het veel te laat verbieden van de slavernij in Nederland (Het vuur nog geenszins gedoofd); Wolfgang Koeppens woedende roman over de jonge Bondsrepubliek Duitsland met weer de oude gezaghebbers (De dood in Rome); Bernhard Schlinks beroemde verhaal over Hanna, die kapo wordt om haar analfabetisme te verbergen (De voorlezer); Maxim Leo’s familiegeschiedenis over drie generaties met hun uiterst verschillende dromen van de DDR (Rode liefde); Sherko Fatah’s actuele roman over een Iraakse vluchteling die in Berlijn ingehaald wordt door zijn verleden (We gaan als het donker wordt).

Wij wensen u een interessante ontdekkingsreis. En let op, zoals Christoph Buchwalds grootmoeder altijd zei: ‘U wordt er niet dommer van!’

Josepha Mendels groeide aan het begin van de twintigste eeuw op in een orthodox-joods milieu, maar kon daar moeilijk aarden. Ze begon te schrijven naast haar werk als gouvernante, en vertrok op vierendertigjarige leeftijd naar Parijs, om het benauwde Nederland achter zich te laten. Na de Tweede Wereldoorlog zou ze een gevierd auteur worden, bekroond maar ook verguisd.

Mendels is een flamboyante persoonlijkheid, maar er schuilt ook een diepe, droevige geschiedenis achter haar vrijgevochten karakter. De moord op haar hele familie door de nazi’s wierp niet alleen een schaduw op haar succes, maar op haar hele leven.

Zeker is dat ze los is gekomen van haar orthodoxe jeugd. Na de oorlog was de jonge Simon Vinkenoog haar minnaar en Anna Blaman haar vriendin. Ze werd een bekend en gelauwerd auteur door haar sterke, onafhankelijke vrouwelijke personages, en maakte er een punt van nergens bij te horen. Niet bij de joden, niet bij de feministen en niet bij de schrijvers: ‘De maatschappij schrijft mij niets voor. Ik doe alleen waar ik zin in heb. Ik zal sterven als een niet-nette dame.’

Wie is deze vrouw, die de verwachtingen van haar omgeving overwon en haar eigen weg koos? Die alle normen tartte door als vijfenveertigjarige vrouw een van de eerste ‘bewust ongehuwde moeders’ te worden, en die op haar tweeënzeventigste haar debuut als actrice maakte en schaars gekleed op het podium van een theater in Parijs stond?

Sylvia Heimans maakt de winst- en verliesrekening op van het leven van een eigenzinnige en onconventionele schrijfster, die haar omgekomen familie op het toneel van de grote literatuur wist te brengen, en het liefst had gewild dat haar familieleden getuige konden zijn van haar succes.