Popüler Ekonomi Masalları

Ünlü blucin markalarının 1980’lerden itibaren Türkiye’ye yasal yoldan girmeye başlamasıyla o zamana kadar iyi satış rakamlarına sahip olan Kot marka blucin artık ikinci sınıf oldu. Kot’un üretimine 1992’de son verildi.

Amerikan blucinine Türkiye’de “Kot” denir. Kot, aslında pantolon adı değil, tek başına bir markanın adıydı.

Rahatsızlık o boyuta tırmandı ve tutuklanan gazeteciler konusu öylesine dal budak sardı ki DP içinde bazı milletvekilleri hükümeti, hatta doğrudan Menderes’i suçlamaya başladılar. Bu vekiller “hükümetin manevi şahsiyeti aleyhine” suç işledikleri iddiasıyla mah-küm edilen gazeteciler için ispat hakkı istiyorlardı. Ancak Menderes bunu kabul etmedi. İspat hakkı isteyen milletvekillerinden dokuzunu partiden ihraç edince, 10 milletvekili istifa etti. Fakat krizlerin ardı arkası kesilmedi. Ticaret Bakanı Sıtkı Yırcalı hakkında verilen gensoru DP Meclis Grubu’nu patlama noktasına getirdi. Bütün kabine toptan istifa etti. Menderes kürsüye çıkarak “Siyasi kaderimi sizin oylarınıza terk ediyorum” şeklinde dramatik bir konuşma yaparak durumu toparladı. Teşekkür için kürsüye çıktığında

kendisini destekleyen bir yayın organına sahip değildi. Sadece bazı gazetelerin ya da gazetecilerin kişisel destekleri vardı. Menderes, kendisine yakın bir basın ortamı oluşturmaya karar verdi ve basını zor durumda bırakan yeni bir basın kanunu hazırladı. Gazeteciler için yüksekokul mezunu olma şartı getirildi. Bu da yetmedi, gazete kâğıdına büyük oranlarda zam yapıldı. Çok geçmeden gazeteleri ayakta tutan tek sağlam gelir kaynağı olan resmî ilan hükümet yetkisine alındı. Zamanla iktidar istediği gazeteye ilan musluğu açıp istemediğine kapatır konuma geldi. Rahatsızlık o boyuta tırmandı ve tutuklanan gazeteciler konusu öylesine dal

Komisyondan döviz talebinde bulunan ama alamayan iş adamlarının ihbarları bir yana, beş bakandan oluşan komisyonda görevli bazı bakanların tahsislerden yüzde 10’a varan oranda komisyon aldıkları söyleniyordu. Bu arada DP işi, iddiaları gündeme taşıyan gazeteleri hatta bu gazeteleri basan matbaaları kapatmaya kadar götürmüştü. Başbakan ve çevresindeki kadro, milletvekili ve bakanların sıradan devlet memuruyla aynı şekilde

20 yılın biriken sorunlarını görüyordu. Bunların içinde en etkili olanı Ziraat, Halk ve Emlak Bankası gibi kamu bankalarının görev zararlarıydı. 2000 sonunda 20 milyar doları aşan görev zararları, Hazine tarafından karşılanamamış ve söz konusu kamu bankaları, Türkiye’nin ödeme sistemini kilitleyerek yaşanan son krizin pimini çeken aktörler olmuşlardı.

2001 krizinin ortaya

2000’lerin Krizleri (Ardı ardına yaşanan son krizler): Türkiye, 1999’da IMF’yle imzaladığı yeni “stand-by” anlaşmasıyla, artık kronik hâle gelen “Enflasyonu Düşürme Programı”nı hayata geçirmeyi planlıyordu. Ancak bu planı hayata geçirme kararının üzerinden çok geçmeden, 22 Kasım 2000 ve 21 Şubat 2001’de peş peşe iki kriz yaşadı. Çünkü Türkiye gibi ülkelerde, enflasyonun aşağıya çekilmesi hedefi, kendi içinde bazı riskleri de barındırmaktaydı. Enflasyon tıpkı debisi yüksek bir nehir gibiydi ve suyun miktarı azaldıkça daha önce fark edilmeyen kayalar ortaya çıkabilirdi. Bunları tek tek ayıklamadan artık o nehirde yol almak mümkün değildi. Krizin nedeni, iktisatçılar arasında da tartışmalara neden

Milyoner yaratma macerasının bir diğer durağında söz sırası DP’lilerdey-di. Başbakan Adnan Menderes 1 Ağustos 1952 günü “Her mahalleden bir milyoner yaratacağız” diyordu. DP, iktidarının ilk yıllarında, dış yardımların da katkısıyla milyoner yaratma konusunda oldukça başarılı oldu.

Gecekondulaşma yadırganıyor, fakat diğer taraftan da sermayeye ucuz emek gücü sağlayan kentsel mekânlar olması dolayısıyla olumlu karşılanıyor ve görmezden geliniyordu.

1875’te mali iflasını tüm dünyaya ilan eden Osmanlı’nın bir anda bütün itibarı sarsılmıştı. Bu krize 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’nın yükü de eklenince, ülke derin bir krizin içine sürüklendi. 1879’da başlıca alacaklılarla imzalanan anlaşma, mali krizin atlatılması için yeterli olmayınca son çare olarak, Osmanlı Devleti’nin gelirlerinin büyük bir kısmını kontrol altına alacak ve

Bir süredir taksicilik yapmaya başlayan Aşçı Halit’in, kriz nedeniyle bazen siftah yapmadığı oluyordu. Sürekli müşterisi olan Musevi işadamı, işlerinin bozulduğunu ve artık taksiye binemeyeceğini söyleyince Halit, aynı yöne giden dört müşteriye ücreti paylaşmalarını önerdi. Bu önerinin kabul edilmesiyle, Nişantaşı-Eminönü dolmuş seferleri de başlamış oldu. Üstelik Halit günlük servisini yaptıktan sonra boş yatmak yerine, Karaköy İskelesi önüne gelip “5 kuruşa Taksim” diye müşteri avına çıkıyordu. Halit’in buluşunu, Civan Ali ve Saim Baba da izleyerek Türkiye’de dolmuşçuluğun resmî başlangıcına imza attılar. Kısa süre