Reis Bey

Haydi evlâdım, merhamet isteyenleri susturmaya gidelim! Sonra bir kenara çekilip, biz de susar... Yalnız ağlarız!

Gelemiyorum, Dadı!.. Gözyaşlarını kurur diye korkuyorum! İndiğim kuyunun dibinde yaşamak istiyorum! Arada bir, kuyunun ağzına gelip bana seslensen daha ne isterim!..

Muhterem efendim! Ben bir zaferin değil, bir bozgunun temsilcisiyim! Eğer bir yükseklik gösterdim ise, bu çıkış hissi veren bir inişten geliyor. Uçurum dibinde biten bozgun!.. Uçurumlar dağ, dağlar uçurum olmalı ki, ben kahraman olabileyim... Böyle bir zafer armağanına lâyık değilim ben... Onu alamam!.. Sonra inişimi, inişimde bulduğumu kaybederim. Beni affediniz! Ararsanız, lâyık olanını da bulursunuz...

Muhterem Reisim! Adalet anlayışına, fikirleriniz ve hayatınızla getirdiğiniz yeni mâna, memleketimizden başlayarak, dünya çapında bir hâdise olmuştur. İnsanlığa baş döndürücü bir yükseklik getirdiniz! Bu hâdiseyi değerlendirmek borcunu yüklenen baromuz, günlerdir süren müzakereler ve münakaşalar sonunda sizi fahrî başkanlığa seçmiş bulunuyor. (Elindeki mahfazayı açıp içinden madenî, dala benzer bir şey çıkar.) Bir kitap üzerinde defne dah şeklinde, adaletle merhametin sarmaş dolaş ahengini belirten bu altından sembolü de dâvanıza ve muzaffer çilenize bir karşılık olmak üzere takdim ediyorum. Baro Başkanı, aynı zamanda avukatınız ve dostunuz olarak, bu vazifeden, mesleğimin en büyük şerefini duyduğumu bildiririm!

REİS BEY - Zorla istenir, alınır mi merhamet? Aldıkları merhamet mi olur? Gidi, merhamet dâvası!.. Sana da mi acımıyorlar? Sen de mi bana acımıyorsun? (Durak) Demek sebep benmişim?

KAATİL - Gidelim baba, biz onlara acıyalım!

REİS BEY - Haydi oğlum, gidelim!...

Acıyorsan bırak çekeyim! Benim halimi değiştirmeğe çalışmak, bana acımaktır! Bana acıyın, yani acımayın! Bana acımayarak acıyın!

Altmış beş senenin ördüğü buz kozasından çıkıp güneşine kavuşabilmem için, oğlunu astırmam mi lâzımdı? (Durak) Bana sahiden acıyor musun, Dadı?

Gelemem, Dadı! Saadetin bu kadar büyüğünü kaldıramam! Bırak, tek kardeş, çocuk, dost sesi duymaz bir taş ocağında geçen ömrüm, yine orada tükensin!

Artık bir yerde oturmak istemiyorum! Varılamaz bir sıla var gözümde... Onu arayacağım!..

YELDİRMELİ KADIN - Neresi orası?

REİS BEY - Ağlayanlara vatanı...

Ben, ömrümün sonunda meczupların hayatına özeniyorum. Her köyün, kasabanın bir meczubu vardır ya; ham, hamamı, pazarı gibi, o yere mahsus... Böyle bir şey olmak istiyorum. Meydanlarda trafik polislerinin yanına geçip, boynumda bir yafta, dikilmek istiyorum: İnsanlar, durun! Acımayı bilmeyen geçemez; (O