Дзень Святого Патрыка

Каго спрадвеку чыталі дзеці на ўроках белліту? Тых, якія своечасова падпісвалі — няхай сабе і пад прымусам — публічныя даносы, праклёны, патрабаванні аб жорсткай кары для былых таварышаў? У адным сяле, няважна, дзе, хадзіў баран у чарадзе. Той, хто баран, пайшоў на бойню, а той, хто спрытнейшы, канешне ж, не баран — акадэмік

Насамрэч лепей за Дэкарта ніхто не сказаў, хаця і спрабавалі: добрая літаратура — гэта глыбокі змест, выкладзены ў дасканалай форме

Але ж навошта натоўпу чытаць кнігі? Навошта натоўпу ведаць, якім сапраўды быў Байран? Мо, усё насамрэч справядліва ў свеце, і адны павінны фатаграфавацца з помнікамі і жаваць хрэстаматыйную жуйку пра ідэальных пісьменнікаў, а іншыя — млець ад асалоды адкрыцця над архіўнымі лісткамі? Можа, насамрэч літаратура —занятак элітны, і не трэба варушыць дарагі сэрцу попел колішняга генія дзеля таго толькі, каб узняць наклады нецікавых ужо яму пасмяротных выданняў?

Мужчынам цяжка даецца гарачае каханне паэтычна ўзнёслых жанчын.

Мая беларуская мова паводзіць сябе інакш за рускую. На ёй чамусьці немагчымыя пафас і мараль.

— Такім чынам, Камісія ўхваляе рашэнне аб тым, каб прызнаць яе мёртвай.

І яны, як гэта заўсёды здаралася на Беларусі, так і не паразумеліся: філасофская вертыкаль і эстэтычная гарызанталь.

А ці было яно дрэнным, гэтае «Сэрца на далоні»? Узорны сацрэалізм: бездакорны герой Яраш (не іначай як Ярыла, сонейка, вярхоўны бог), бездакорны антыгерой Гукан (канешне ж, гукан, адна гаварыльня, пустыя гукі, ніякага сэрца), увесь такі ідэальны хлопец Тарас, які перавыхоўвае неідэальнага Славіка Шукевіча — такое адчуванне, што раман пісаўся адмыслова пад школьныя сачыненні, каб потым беларусіцам было прасцей патрабаваць ад вучняў «гісторыю маральнай эвалюцыі Шукевіча» ці «жыватворны ўплыў калектыву на перавыхаванне індывідуалістаў». Ніякіх адценняў, ніякіх складанасцяў: чорнае — белае, свае

і паспрабуй дакажы, што «Сэрца на далоні» — гэта дрэнна.

Насамрэч лепей за Дэкарта ніхто не сказаў, хаця і спрабавалі: добрая літаратура — гэта глыбокі змест, выкладзены ў дасканалай форме. Згодна з гэтым правілам, Купала і Колас, Багдановіч і Дубоўка, Быкаў і Барадулін, Караткевіч і Рублеўская, Казько і Бахарэвіч — і яшчэ, і яшчэ — безумоўна называліся літаратурай годнай і вартай захавання ў Калегіі. Далей пачыналіся варыянты. Што рабіць, напрыклад, калі мы маем глыбокі змест, але неахайную форму? У выпадку з «Мовай» Марціновіча што рабіць бібліятэкару?