Wacław Berent

Powieściopisarz, eseista i tłumacz okresu modernizmu.
Z wykształcenia przyrodnik (obronił doktorat w zakresie ichtiologii na uniwersytecie w Zurychu). Pierwsze opowiadania publikował pod pseudonimem Władysław Rawicz, ukazując zgodnie z duchem czasu pesymistyczną wizję świata i bohaterów targanych wewnętrznymi sprzecznościami, skłóconych ze społeczeństwem. Był równie zafascynowany, jak krytyczny w stosunku do filozofii Nietzschego, ożywiającej umysły inteligencji na przełomie wieków; przetłumaczył Tako rzecze Zaratustra oraz poświęcił niemieckiemu myślicielowi rozprawę Źródła i ujścia nietzscheanizmu. Podobnie ambiwalentne stanowisko zajmował Berent wobec spuścizny polskiego romantyzmu, którego społeczne i polityczne źródła, uwarunkowania i konsekwencje (m.in. w postaci powstań narodowych) rozważał w tzw. «opowieściach» historycznych: Diogenesie w kontuszu (1937) oraz Zmierzchu wodzów (1939).
Do najistotniejszych zalicza się realistyczne powieści Berenta poruszające tematykę współczesną pisarzowi; są to: Fachowiec (1895), Próchno (1903) i Ozimina (1911). W ostatniej z nich zajął się problematyką rewolucji (silną inspiracją były wydarzenia rewolucji 1905 roku) i analizą kondycji duchowej społeczeństwa polskiego w przededniu nadchodzących, już wyczuwalnych wstrząsów dziejowych. Obawiając się, że sama walka rewolucyjna może unicestwić historyczny dorobek intelektualny oraz kultywując ideologię moralno-narodową, Berent uznawał jednak ożywczą siłę ruchów lewicowych i postulował ideowy sojusz z socjalizmem (studium Idea w ruchu rewolucyjnym z 1906 r.).
W dwudziestoleciu międzywojennym uczestniczył aktywnie w życiu literackim, był współredaktorem «Nowego Przeglądu Literatury i Sztuki» (1920–1921) oraz redaktorem «Pamiętnika Warszawskiego» wraz z Janem Lechoniem (w 1929 r.). Uhonorowany nagrodami literackimi i państwowymi (nagroda literacka miasta Warszawy 1929, państwowa nagroda literacka za biograficzne opowiadania z tomu Nurt: Wywłaszczenie Muz, Szabla i Duch oraz Wódz 1933, odznaczenie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski 1933), został członkiem Polskiej Akademii Literatury (1933) i Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy.
Tłumaczył gł. z fr. i niem., m.in. prozę Friedricha Nietzschego, Knuta Hamsuna, Henrika Ibsena, Guy Maupassanta i Romain Rollanda.

Ur. 28 września 1873 w Warszawie
Zm. między 19 a 22 listopada 1940 w Warszawie
Najważniejsze dzieła: Próchno, Ozimina, Żywe kamienie, Diogenes w kontuszu, Zmierzch wodzów

Wacław Berent

Livros