Muhammed Yusuf Kandehlevi

Birisi İmam Tahavi’nin yazdığı Şerhu Maani’l Âsar adlı eseri üzerine yazmış olduğu Emanî’l Ahbar adlı şerhtir. Dört büyük cilt halindedir.

Hz. Ali, babasının bu sözünü hatırladığı için gülmüştü. Sonra üç defa şöyle dedi: “Ya Rabbi! Ben şu ümmette peygamberin müstesna benden önce sana ibadet eden hiçbir kulun olduğunu bilmiyorum. Ben insanların namaz kılmasından önce namaz kıldım.”

Niçin gelmiştin? Bana doğrusunu söyle!’ dedi. Umeyr ‘Yalnızca oğlumu kurtarmak için geldim’ dedi. Rasulullah (s.a.v.) ‘Hayır! Yalandır. Siz Saffan b. Ümeyye ile birlikte onun Hicr’inde oturdunuz ve leşleri Bedir kuyusuna atılan Kureyş ölülerinden bahsettiniz. Sonra sen ‘Eğer benim boynumda bir borç ve kendilerine bakacağım bir ailem olmasaydı gider Muhammed’i öldürürdüm’ dedin. Bunun üzerine Saffan senin borcunu üzerine aldı. Ailene bakmayı da taahhüt etti. Sen de gelip beni öldürecektin. Allah benimle senin arana girmiş oldu’ buyurdular.

Umeyr’in Müslüman Olması ve
Mekkelileri Dine Davet Etmesi

Rasulullah (s.a.v.)’in bu sözleri üzerine Umeyr ‘Ben senin Allah’ın Rasulü olduğuna şahitlik ederim! Ey Allah’ın Rasulü! Biz senin bütün getirdiklerini yalanlıyorduk. Bu Hicr’de oturmamız, Saffan ve benden başka hiç kimsenin bilmediği bir şeydir. Andolsun, ben biliyorum ki sana bu hadiseyi Allah Teâlâ haber vermiştir.

Hz. Hasan, Hüseyin, İbni Abbas ve İbni Ca’fer’in Rasulullah (s.a.v.)’e Biat Etmeleri

Hz. Hasan şöyle anlatıyor: Rasulullah (s.a.v.) benden, Hüseyin’den, İbni Abbas ve Abdullah b. Ca’fer’den küçük yaşımızda henüz sakallarımız çıkıp buluğa ermediğimiz hâlde biat aldı. Fakat bizden başka da hiçbir çocuktan biat almadı.
[307]

İbni Zübeyr ve İbni Ca’fer’in Biatta Bulunmaları

Rasulullah (s.a.v.), İbnü’z-Zübeyr ve İbni Ca’fer’den, onlar henüz yedi yaşlarında iken biat almıştır. Rasulullah (s.a.v.) onları gördüğünde tebessüm etmiş ve ellerini uzatarak onlarla biatta bulunmuştur.
[308]

Hirmas b. Ziyad şöyle anlatıyor: Ben daha genç bir çocuktum. Rasulullah (s.a.v.)’in yanına giderek elimi uzatıp ona biat etmek istedim. Fakat Rasulullah (s.a.v.) benim bu biatimi kabul etmedi.
[309]

Müslüman olduğunu herkesten önce ilân edenler Rasulullah, Ebû Bekir, Ammar, Ammar’ın annesi Sümeyye, Suheyb, Bilâl ve Mikdad olmak üzere yedi kişidir.

Rasulullah (s.a.v.) ve arkadaşları yiyip doyduktan sonra Rasulullah (s.a.v.) “Ekmek, et ve çeşitli hurmalar. Muhammed’in nefsini elinde tutana yemin ederim, işte bu kıyamet gününde hakkında hesap sorulacak nimettir” diye ilâve etti. Bu durum arkadaşlarını endişelendirdi. Rasulullah (s.a.v.) “Ancak yemeğe başladığınız zaman ‘bismillah’ deyiniz. Doyduğunuz zaman ‘Hamd o Allah’a mahsustur ki bizi doyurdu, bize nimet verdi’ deyiniz” dedi. “Sizin böyle demeniz onun şükrü olur” buyurdu.

Rasulullah (s.a.v.) Ebû Süfyan’ın kervanıyla geçip gittiğini haber alınca sahabileriyle istişarede bulundu. Ebû Bekir Sıddîk bu konuda konuştuysa da Rasulullah (s.a.v.) ona bakmadı bile. Ondan sonra da Ömer bir şeyler söyledi, Rasulullah (s.a.v.) ona da bakmadı. Bunun üzerine Sa’d b. Ubâde “Ey Ensar! Rasulullah (s.a.v.) bizim görüşümüzü öğrenmek istiyor. Nefsimi kudret elinde tutan Allah’a yemin ederim ki denize dalmamızı istesen dalar, develerimizi Berkü’l-Gımada kadar sürmemizi istesen bunu da yaparız” dedi. Rasulullah (s.a.v.) de Bedir savaşına katılma kararı verdi.
[440]

Rasulullah (s.a.v.) Bedir’e doğru giderken Revhâ denilen yere gelindiğinde ashabına “Bu konuda ne düşünüyorsunuz?” diye sordu. Ebû Bekir Sıddîk “Ey Allah’ın Rasulü! Duyduğumuza göre onlar şöyle şöyledirler” dedi. Rasulullah (s.a.v.) yine “Bu konuda ne düşünüyorsunuz?” diye sordular. Bu kez Hz. Ömer kalktı ve Ebû Bekir’in sözlerine benzer şeyler söyledi. Ama Rasulullah (s.a.v.) bununla da yetinmeyerek sorusunu tekrarladı. Bunun üzerine Sa’d b. Muaz şunları söyledi! “Ey Allah’ın Rasulü! Yanılmıyorsam bizi kastediyorsun? Seni şereflendiren ve sana Kur’an’ı indiren Allah’a yemin ederim ki ben bu yoldan hiç geçmedim ve onu bilmiyorum da. Eğer Yemen topraklarındaki Berkü’l-Gımad’a kadar gidecek olsan yine de seninle beraber gideriz. Biz sana kavminin Musa’ya “Sen ve Rabbin gidiniz, savaşınız! Biz burada oturacağız” dediği gibi demiyoruz. Aksine biz Sen ve Rabbin, gidiniz, savaşınız! Biz de size tâbiyiz” diyoruz. Zannediyorum ki sen Medine’den bir gaye için çıkmıştın. Ancak Allah Teâlâ sana başka bir görev vermiştir. Sen Allah Teâlâ’nın sana yüklediği görevi yerine getir. Dilediğini yap, istediğinle bağları kopar, istediğine düşman ol veya barış yap; bizim mallarımızdan da istediğini al!” Sa’d b. Muaz’ın bu sözleri üzerine onun söylediklerini tasdik eder mâhiyette âyetler indi. (Enfal 5 ve sonrası)

Çünkü Allah, kendi yolunda atılan her adıma yedi yüz sevap yazar. Sonra da bunların her biri yedi yüz katına çıkarılır. Ayrıca Allah Teâlâ savaş alanına varılıncaya kadar atılan her adım için de yedi yüz hatayı siler.”

Halid’in bu sözü Rasulullah (s.a.v.)’in kulağına gittiğinde “Ne olursunuz! Ashabımı benim için bırakınız. Nefsimi elinde tutan Allah’a yemin ederim ki, eğer sizden herhangi bir kişi Allah yolunda Uhud dağı kadar altın verse sahabîlerimin vermiş olduğu yarım avuç sadakaya yine yetişmez” dedi.

Acaba yiğitlik iddiasında bulunanlar benim karşıma mı çıkıyor? Arkadaşlar, siz beni ve onları baş başa bırakın. Bugün beni kaçmaktan alıkoyan katlanmak bilmeyen bir kılıcın başıma indirilip de değmeyişi ve savaş anında sinirlenmemdir.”

Hz. Ali sonunda şunları söyledi:

“O, hamakatından taşa taptı. Ben de doğruluğumdan Muhammed’in Rabbine! Onu kum dağları arasında yatan bir hurma ağacı gibi toprak içerisinde düşmüş olarak bıraktığım zaman döndüm. Onun elbiselerini almaktan iffet ettim, namusuma yedirmedim. Eğer ben düşmüş olsaydım mutlaka o benim elbisemi soyup götürürdü. Ey hizibler cemaati! Sakın Allah’ın dinini ve peygamberini mahrum edeceğini sanmayın.”

Sonra Hz. Ali, Rasulullah (s.a.v.)’e yöneldi. Mübarek yüzü pırıl pırıl parlıyordu. Hz. Ömer, “Niçin onun zırhını sırtından çıkarmadın? O zırhtan daha kuvvetlisi Araplarda yoktu!” deyince, Hz. Ali, “Ona vurdum. O, avret mahallerini bana gösterdi. Ey amcamın oğlu! Onun elbisesini soymaktan artık hayâ ettim” dedi.